رفتار و مراقبت از سالمندان در شرایط جنگی؛ راهنمایی برای خانواده‌ها در لحظه‌های ناپایدار

مقدمه

در روزهایی که جامعه با بحران‌های سنگین مانند جنگ، حمله نظامی یا آشوب‌های اجتماعی مواجه است، خانواده‌ها ناچارند با شرایطی پیش‌بینی‌نشده کنار بیایند. در این میان، مراقبت از سالمند اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند؛ چرا که آن‌ها از نظر جسمی و روانی آسیب‌پذیرتر از سایر اعضای خانواده هستند و نیاز به مراقبت دقیق‌تری دارند.

مراقبت از سالمند در شرایط جنگی

سالمندان در موقعیت‌های تنش‌زا چه واکنش‌هایی دارند؟

برخورد سالمندان با شرایط جنگی، تحت تأثیر سن، بیماری‌های زمینه‌ای، تجارب گذشته و سطح حمایت روانی از جانب اطرافیان است. برخی از واکنش‌های رایج عبارت‌اند از:

  • بی‌خوابی و اختلال در الگوی خواب

  • افزایش اضطراب، نگرانی یا سکوت طولانی

  • کاهش اشتها یا اختلال گوارشی

  • خاطره‌بازی از جنگ‌های گذشته یا بحران‌های قبلی

  • وابستگی بیشتر به اطرافیان

شناخت این واکنش‌ها به خانواده‌ها کمک می‌کند تا برخوردهای بهتری با سالمند خود داشته باشند و فضای روانی امن‌تری فراهم کنند.

حفظ ثبات روانی؛ اولین قدم مراقبت

مهم‌ترین نقش خانواده در این شرایط، حفظ آرامش در کانون خانه است. برای ثبات روانی سالمند:

  • از بازگو کردن اخبار منفی و تصاویر ناراحت‌کننده پرهیز کنید

  • گفت‌وگوهای روزمره را حفظ کرده و او را در تصمیمات ساده مشارکت دهید

  • با صدای آرام صحبت کرده و از ایجاد هیاهو بپرهیزید

  • موسیقی آرام، نور مناسب و فضای قابل پیش‌بینی در خانه ایجاد کنید

گاهی حضور فردی با تجربه در مراقبت روانی سالمند، می‌تواند در کاهش فشارهای روانی بسیار مؤثر باشد؛ چه در جمع خانوادگی و چه از طریق مشاوره‌های تلفنی یا حضوری با افراد متخصص.

مدیریت منابع محدود برای سلامت جسمی سالمند

در شرایط جنگی، ممکن است به غذا، دارو، برق یا حتی دسترسی به پزشک محدود شوید. پس ضروری است که خانواده‌ها از قبل، تمهیداتی در نظر بگیرند:

  • داروهای ضروری را در یک کیف مشخص و در دسترس نگه دارند
    (داروهای فشار، قلب، قند، داروهای اعصاب و داروهای تنفسی)

  • مواد غذایی مناسب برای سالمند فراهم شود
    غذاهای نرم، کنسروی، بدون ادویه و کم‌نمک؛ همچنین آب معدنی کافی

  • وسایل کمک حرکتی سالمند همیشه آماده باشد
    عصا، واکر، ویلچر سبک یا تاشو

  • وسایل بهداشتی نظیر پوشک بزرگسال، دستمال مرطوب، ماسک و ضدعفونی‌کننده‌ها را در اولویت خرید قرار دهید

تهیه لیستی از لوازم ضروری در شرایط اضطراری، مشابه آنچه پرستاران حرفه‌ای آماده می‌کنند، می‌تواند راهگشا باشد.

مراقبت فیزیکی و پیشگیری از آسیب

سالمند ممکن است در صورت جا‌به‌جایی یا تخلیه اضطراری در معرض افت فشار، زمین‌خوردگی یا حتی شوک عصبی قرار گیرد. برای جلوگیری از این آسیب‌ها:

  • هرگونه جابه‌جایی باید با دقت و ترجیحاً توسط دو نفر انجام شود

  • وضعیت فشار خون یا قند در حد ممکن باید تحت نظر باشد

  • از تغییر ناگهانی مکان و نور یا دما پرهیز شود

  • لباس سالمند در حد امکان گرم و راحت انتخاب شود

در خانه‌هایی که مراقب یا پرستار در کنار خانواده بوده‌اند، معمولاً این جابه‌جایی‌ها ایمن‌تر و با کمترین آسیب انجام شده‌اند. آموزش‌های پرستاری سالمند در مورد بلند کردن سالمند یا تغذیه اضطراری در این موقعیت‌ها بسیار مفید هستند.

آمادگی برای تخلیه؛ بدون استرس، با برنامه

جنگ می‌تواند شرایط تخلیه فوری را تحمیل کند. برای چنین لحظاتی باید:

  • کارت ملی، دفترچه بیمه و نسخه‌های دارویی سالمند همیشه آماده باشد

  • چند دست لباس راحت، پتوی سبک و کفش مناسب در کیسه‌ای جدا آماده شود

  • لیست شماره تماس فرزندان، پزشک یا افراد مطمئن تهیه شده باشد

  • مکانی امن برای اسکان اضطراری از قبل بررسی شده باشد

در شرایطی که خانواده‌ها دچار سردرگمی هستند، افرادی با آموزش مراقبت در بحران می‌توانند نقش کلیدی در اجرای صحیح تخلیه داشته باشند. خدماتی از این دست، معمولاً در بسته‌های آموزشی یا مشاوره‌ای برخی مراکز مراقبتی ارائه می‌شود.

مراقبت، بیش از یک وظیفه؛ نشانه‌ای از شرافت

رسیدگی به سالمند در زمان جنگ، کاری فراتر از مسئولیت روزمره است. این مراقبت، تبدیل به حرکتی انسانی، آرامش‌بخش و ارزشمند می‌شود. در شرایطی که همه‌چیز در حال فروپاشی است، مراقبت از سالمند به خانواده یادآوری می‌کند که هنوز چیزی برای حفظ و احترام وجود د

پرچم ایران

شرکت پرستاری یاریگر در این شرایط  کشور عزیز ما ایران قوی در کنار شما هست و آرزوی سلامتی و دوربودن از هر بلا را دارد.

و ما در کنار شما هستیم و در حد توان خود هر خدمتی که بتوانیم انجام دهیم و از دست ما بر می آید با افتخار در کنار شما با تمام قدرت ایستاده ایم